Prije 28 godina spriječeno zauzimanje Sarajeva i odbranjena BiH

Prije 28 godina počela je najduža opsada jednog grada u historiji modernog ratovanja, koja je trajala 1.460 dana.

Pripadnici bivše Jugoslovenske narodne armije i paravojnih snaga bosanskih Srba, 2. maja 1992. g. pokušali su sa okolnih brda, ući u Sarajevo i zauzeti zgradu Predsjedništva BiH na Skenderiji, kao i druge važne objekte u centru grada, poput Skupštine i Općine Centar, te eliminisati rukovodstvo Republike BiH.

Oko bivšeg Doma JNA, Narodnog pozorišta, Skenderije i Vrbanja mosta suprotstavili su im se građani Sarajeva, okupljeni u Teritorijalnu odbranu BiH, zajedno sa Specijalnom jedinicom MUP-a.

Presudne bitke vodile su se između 10 i 15 sati, pucalo se iz automatskog naoružanja, padale su granate, grad je ostao bez struje, vode i hrane, a slika koja je obišla svijet bila je i ona na kojoj gore zapaljeni tramvaji.

Oko 13 sati oklopna vozila i tenkovi krenuli su prema zgradama Predsjedništva i Skupštine Grada. Suprotstavili su im se hrabri, ali neiskusni i veoma slabo naoružani branioci – članovi Patriotske lige, Vikićevi specijalci, rezervni sastav Policije, kao i novoformirane Teritorijalne odbrane.

Istog dana zapaljena je i zgrada glavne pošte u Sarajevu, koja je u potpunosti izgorjela i grad je ostao bez telefonskih veza. Početkom agresije na Bosnu Hercegovinu 1992. godine, došlo je do totalne devastacije. U požaru je zgrada izgorjela sa kompletnom opremom, a ostali su samo zidovi.

U toku agresije se pristupilo primarnoj zaštiti zgrade od daljnjih oštećenja, a poslije toga se pristupilo izradi projekta sanacije, restauracije i rekonstrukcije.

Drama je nastavljena hapšenjem tadašnjeg predsjednika Republike Bosne i Hercegovine, Alije Izetbegovića, koje su izvele jedinice JNA, predvođene generalom, Vojislavom Đurđevcem.

Izetbegović je uhapšen na sarajevskom aerodromu, koji je zarobila bivša JNA, i to dok se vraćao sa pregovora u Lisabonu. Potom je odvezen u Lukavicu, odakle su vođeni pregovori preko Televizije Sarajevo.

Alija Izetbegovic i Milutin Kukanjac u tansporteru u Dobrovoljackoj ulici u Sarajevu.
05.1992.

Izetbegović je razmijenjen 3. maja u Dobrovoljačkoj ulici, kada je, prema riječima komandanta 2. vojne oblasti, generala JNA Milutina Kukanjca, ubijeno šest osoba.