Gubitak kontrole nad upravljanjem avionom na maloj visini i pad aviona u kovit (spin) zbog sloma sile uzgona (prekoračenje kritičnog napadnog ugla aviona) izazvanog greškom pilota u održavanju brzine i ugla penjanja tokom faza polijetanja i penjanja, glavni je uzrok avionske nesreće koja se dogodila 31. decembra 2022. na aerodromu Urije-Prijedor.
Navela je to u svom završnom izvještaju komisija koja je istraživala uzroke avionske nesreće u kojoj su poginuli dugogodišnji instruktor letenja i predsjednik Planinarskog saveza Republike Srpske Ljubiša Aramanda (47) i njegova kćerka Andreja.
Komisija za provođenje istrage uzroka vazduhoplovne nesreće aviona „Citabria“ završila je istragu i sačinila završni izvještaj.
Cjelokupan postupak ispitivanja uzroka nesreće proveden je prema međunarodnim standardima i procedurama (ICAO) te važećim propisima BiH.
“Nesreća se dogodila prilikom izvođenja panoramskog leta u rejonu aerodroma. Let se izvodio danju, prema pravilima vizuelnog letenja (VFR) i po vizuelnim uvjetima (VMC). U fazi penjanja nakon polijetanja, na visini 40-50 metara, avion je iz ugla penjanja iznenada naglo skrenuo udesno.
Nakon oštrog skretanja udesno, avion se nastavio prevrtati preko desnog krila, obarati nos prema zemlji, a potom je prešao u strmo, gotovo vertikalno obrušavanje i do udara u zemlju ostvario okret od 270 stepeni.
Avion je pod strmim, gotovo vertikalnim uglom i nešto leđnim položajem udario u zemlju, pri čemu su pilot aviona i putnik poginuli, a avion je potpuno uništen“, navedeno je u izvještaju koji je usvojen 31. marta.
Navedeno je da su na nesreću utjecali nepravilan (nestandardan) vertikalni profil faze polijetanja i faze penjanja s velikim promjenama ugla i brzine aviona, te brzina aviona neprilagođena postavkama flapsa (uvučen) i pretpoletnoj masi aviona.
Prema nalazima komisije, na nesreću su utjecaj imali i prekoračenje mase aviona u polijetanju, odnosno veća masa aviona u polijetanju od dozvoljene, moguće zaleđivanje karburatora i pokušaj odleđivanja, što je za posljedicu imalo smanjenje snage motora i brzine, ekstremno mala visina na kojoj je došlo do gubitka uzgona, nedovoljna za siguran izlazak iz kovita, kao i relativno veliki prekid u letenja.