Ogromna stada jedinstvenih pašminskih koza lutaju ledenim prostranstvima Himalaja praćena pastirima nomadima u potrazi za svježim pašnjacima.
Fotograf Endru Nevi proveo je dvije nedelje sa Čangpa nomadima na oblasti Lendak u indijskoj oblasti Kašmir.
„Na nadmorskoj visini većoj od 4,200 metara, gdje zimske temperature mogu da padnu i do minus 40 stepeni Celzijusa, teško je vjerovati da bilo ko ili bilo šta može preživjeti na visoravni Čangtang”, objašnjava fotograf.
„Smještena između planinskih vijenaca Himalaja i Karakoruma, to je najviša stalno naseljena visoravan na svijetu i dom izuzetno izdržljive i rijetke rase koza – čangra, ili pašminske koze”, kaže Nevi.
„Nadmorska visina, niske temperature i oštri vjetrovi u ovom neumoljivom planinskom kraju su od suštinskog značaja za rast vrhunski meke dlake koza”, navodi Nevi.
On kaže da su vlakna široka od samo osam do deset mikrona – deset puta sitnije od ljudske dlake.
„Ovo luksuzno vlakno je poznato kao pašmina, najmekša i najskuplja vrsta kašmirske vune na svijetu”, dodaje on.
Čangpa nomadi vijekovima lutaju po ‘krovu svijeta’, seleći stada ovaca i koza po ovoj pustinji svakih nekoliko mjeseci, u potrazi za svježim pašnjacima.
Ovaj drevni način života sada je pod velikom prijetnjom zbog klimatskih promjena, uvoza lažne pašmine iz Kine, potrebe za boljim obrazovanjem i želje za lakšim i ugodnijim životom.
I nomadi i naučnici smatraju da su klimatske promjene najveća prijetnja proizvodnji pašmine u regionu.
Na visoravni Čangtang obično ne pada mnogo snijega, a ako do toga dođe, obično počinje u januaru ili februaru.
Međutim, posljednjih nekoliko godina je sve teže, pošto padavine počinju već od decembra, pa i novembra.
Zato životinje moraju da dobijaju dodatnu ishranu da ne bi umrle od gladi. Takođe, zime su postale toplije, što je smanjilo kvalitet i količinu dragocjene pašmina vune.
„Kašmir je skup i s pravom je tako. Čangpi pažljivo češljaju dlaku koza tokom proljetne sezone kako bi uklonili mahunarke iz runa, a zatim se dobra vlakna ručno odvajaju od loših”, kaže Nevi.
Kada se vlakna ručno sortiraju, očiste i ispredu, proces tkanja može da počne, što je podjednako zahtjevno i mukotrpno.
Potrebno je od nekoliko meseci do godinu dana da visoko obučene zanatlije istkaju remek-delo koje će se izvoziti širom sveta i prodavati za ogromne sume u luksuznim radnjama.
Još jedna briga pastirima je sve veći broj leoparda u regionu, koji su izuzetno opasni po koze. Čopori leoparda su, istovremeno, dokaz uspjeha snažnih napora u očuvanju vrste tokom poslednje decenije.
Ali smanjeni uzgoj koza značio bi kraj za oko 300.000 ljudi koji direktno ili indirektno zavise od pašmine.
Bio bi to i kraj jedinstvene kulture Čangpasa. Većina njih su sljedbenici tibetanskog budizma i imaju složeni skup običaja u vezi sa stokom.
Izvor: BBC na srpskom